Bir dönem Boeing’in tedarikçilerinden Spirit AeroSystems’da kalite kontrol uzmanı olarak görev yapan Santiago Paredes, firmada 2010-2022’de çalıştığı dönemde Boeing’e tedarik edilen parçalarda şahit olduğu hatalar ve yaşadığı tecrübelere ilişkin açıklamalarda bulundu.
Tedarik edilen parçaların bazılarında 200 kadar hata tespit ettiğini anlatan Paredes, “Endişelerimi dile getirdiğim zaman üretimi yavaşlattığım gerekçesiyle bana ‘gösteri bozan’ diye hitap ediyorlardı” dedi.
Paredes, “Boeing’e gönderilmesi gereken uçak gövde kısımlarında karşılaştığım hatalara ‘alışık’ hale gelmiştim. Eksik bağlantı parçaları, yamulmuş kısımlar fark ediyordum. Bazen belli parçaların kendileri bile olmuyordu” cümlelerini kaydetti.
Karşılaştığı hataların ‘ciddi‘ olduğuna dikkati çeken Paredes, “Baskı altında tutuldum. Bulduğum şeyler için her zaman bir yaygara çıkardı. Nakliyenin bir an evvel gerçekleşmesini isterlerdi. Sorunlar önemli değildi” ifadelerini kullandı.
Paredes, gözlemlerinden sonra başka bir bölüme atandığını ve arkasından firmadan ayrıldığını belirterek “737 MAX ile seyahat etmekte tereddüt ediyorum zira hatalar hala mevcut. Orada çalışırken kusurları fark eden kişilerin uçakla seyahat etmekten ne kadar korktuğunu da gördüm” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan, Spirit AeroSystems iddialara kesinlikle katılmadığını açıkladı. Firma sözcüleri Paredes‘in söylemlerine karşı kendilerini savunacaklarını aktardı.
Boeing’den ise iddialara ilişkin henüz bir yanıt verilmedi.
‘İnceleme başlatıldı’
Spirit AeroSystems ve Boeing‘in, Ocak ayında 737 MAX tipi uçağın kalkışı esnasında kullanılmayan bir kapının fırlaması üzerine yoğun denetlemeye tabi tutulduğu aktarılırken söz konusu kapının Spirit tarafından takıldığı ancak daha sonra Boeing teknisyenleri tarafından sökülerek yeniden yerine yerleştirildiği belirtildi.
Bunun üzerine ABD Federal Havacılık İdaresi‘nin (FAA) 2 firmanın üretim uygulamalarına ilişkin inceleme başlattığı ifade edildi.
Parades’in aktardığı iddiaların çoğunun hissedarlar tarafından firmaya açılan davada yer aldığı kaydedildi.
FAA, Boeing’in 787 Dreamliner uçaklarına yönelik denetim süreçlerine ilişkin de soruşturma başlatmıştı.
FAA‘dan yapılan açıklamada, Nisan ayında Boeing’in gönüllü olarak bazı 787 Dreamliner uçaklarında kanatların gövdeyle birleştiği yerde yeterli bağlantı ve topraklama olduğunu doğrulamak için gerekli denetimleri tamamlamamış olabileceğini bildirmesinin ardından şirket hakkında bir soruşturma başlatıldığı belirtilmişti.
‘Boeing’e dokunan yanıyor’
Boeing aleyhine ifade veren John Barnett‘ın tam da davada tanıklık etmesi öncesi ölü bulunması sonrası, 2018-19’daki iki kazada 346 kişinin ölümüne yol açan 737 MAX tipi uçakların güvenlik standartlarının çok gevşek olduğunu ifşa eden Joshua Dean de aniden hastalanıp ölmüştü.
2019 yılında Boeing’den emekli olan ve devamında firmanın bilerek kötü kalite parça ürettiğini, gerekli kontrollerin yapılmadığını ve şirket içindeki sorunları ifşa eden eski çalışan John Barnett, medyaya verdiği ifadeler sonrası tüm dünyada yankı bulmuştu. Barnett, yakın zamanda Boeing’in bilerek kalitesiz parçalar üretmesi üzerine mahkemeye gidecekken, bir otelin otoparkında ölü bulunmuştu. Barney Barnett’in aile dostu olduğunu öne süren bir kişi, Barnett‘in son sözlerinden birinin “Eğer bana bir şey olursa, bu bir intihar değildir” dediğini belirtti.
Dean, geçen yıl bir davada Spirit’e karşı ifade vermişti. Eski kalite denetçisi, şirketi Boeing 737 Max üretiminde düşük kalite kontrolü yapmakla suçlamıştı.
Dean, ocak ayında The Wall Street Journal’a Spirit’in kendisini uçak gövdesinde yanlış açılmış deliklere işaret ettiği için kovduğunu söylemişti.
Dean Wall Street Journal’a “Çok fazla ses ve sorun çıkarırsanız etkileneceğiniz Spirit’te biliniyor. Bu, bazı şeyleri tamamen göz ardı ettiğiniz anlamına gelmiyor ama her şeyi bulup yazmanızı istemiyorlar” demişti. Spirit ise Wall Street Journal’a Dean‘in iddialarına katılmadığını söyleyerek mahkemede kendisini savunacağını söylemişti.
